Νηπίων καταστάσεις : ΤΑ ΜΠΑΜΠΟΥΓΕΡΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΜΑΣ

Μια ανάρτηση που άργησε κατά έναν χρόνο. Δεν πειράζει όμως κάλλιο αργά παρά ποτέ.Πέρσι με τα παιδιά μας αποφασίσαμε να γνωρίσουμε και να αναβιώσουμε το έθιμο των Μπαμπούγερων της Καλής Βρύσης ένα χωριό του Δήμου μας. Λίγα λόγια για το έθιμο:

Στην Καλή Βρύση το πανάρχαιο πνεύμα κατά το τριήμερο 6-7-8 Ιανουαρίου κάθε έτους παραμένει ζωντανό. Κυρίαρχο στοιχείο τα «Μπαμπούγερα», όπως αποκαλούνται οι μεταμφιεσμένοι που κάνουν την εμφάνιση τους στους δρόμους του χωριού, ορμητικοί και υπερκινητικοί, ωσάν σύγχρονοι σάτυροι (ακόλουθοι) του θεού Διόνυσου. Ένα δρώμενο που έχει τις ρίζες του στη λατρεία του θεού Διόνυσου κατά την αρχαιότητα.

Ο θεός Διόνυσος ήταν ο θεός της καρποφορίας, της ηδονής, της αμπέλου, του οίνου, της διασκέδασης και του θεάτρου. Γιος μιας χθόνιας θεάς, της Σεμέλης και του ουράνιου θεού Δία, καρπός μιας παράνομης σχέσης που εξαιτίας αυτής φυγαδεύτηκε στη Θράκη όπου μεγάλωσε εκεί.

Επί τουρκοκρατίας αυτή την περίοδο, οι Τούρκοι φοροεισπράκτορες εισέπρατταν το χαράτσι από τους κατοίκους της Καλής Βρύσης. Εκείνοι για να τους εκδικηθούν και να τους διώξουν από το χωριό, ντύνονταν Μπαμπούγεροι και με την άγρια όψη τους καθώς και με τη στάχτη στο χέρι, τους απωθούσαν, με αποτέλεσμα να τρέπονται σε φυγή.

Τα Μπαμπούγερα με την εντυπωσιακή και επιβλητική μορφή τους ξεχύνονται στους δρόμους μετά τον αγιασμό των υδάτων την 6η Ιανουαρίου και χτυπούν με το σακίδιο στάχτης που κρατούν στο χέρι τον κόσμο για να ξορκίσουν το κακό. Η μάσκα κατασκευάζεται από χονδρό λευκό ύφασμα, που στα δύο άνω άκρα της φέρει ομοιώματα κεράτων που καταλήγουν σε θυσανωτή προβιά από μαύρη κατσίκα. Από την προβιά αυτή κατασκευάζουν επίσης φρύδια και μουστάκι. Η οδοντοστοιχία της προσωπίδας σχηματίζεται από εννιά φασόλια σε κάθε σειρά. Γενικά έχει την όψη του τράγου που συμβολίζει το ζώο που έχει δύναμη για ζωή. Κύριο φόρεμα του Μπαμπούγερου αποτελεί το λευκό ποδήρες εσώρουχο και η γούνα. Στη μέση ζώνονται τέσσερα μεγάλα κουδούνια και στο πίσω μέρος του σώματος ακόμα ένα μεγαλύτερο το μπατάλι. Ο ήχος των κουδουνιών είναι εκκωφαντικός και ο συμβολισμός τους είναι για να ξυπνήσουν τη φύση. Τέλος, η καμπούρα που τοποθετείτε πίσω στην πλάτη, συμβολίζει τη γριά μπάμπω (μαμή) που έχει αποδώσει τους καρπούς της ζωής (τους απογόνους).

Άλλο ένα κεντρικό πρόσωπο του θιάσου της Καλής Βρύσης, αποτελεί και η παρουσία του Θεού Διόνυσου που τον υποδύεται κάποιος νέος του χωριού (μάλλον προστέθηκε τις τελευταίες δεκαετίες). Με λευκή αρχαιοελληνική αμφίεση, ένα στεφάνη από άμπελο στο κεφάλι όπου κρέμονται τσαμπιά σταφύλια και σκεύος με απεριόριστο κρασί στο χέρι, συμβολίζει το θεό του οίνου, της διασκέδασης, της βλάστησης, της χαράς και της ξεγνοιασιάς.

Το έθιμο κορυφώνεται στις 8 Ιανουαρίου με την αναπαράσταση του παρωδία γάμου. Σε αυτή τη γιορτή μεταμφιεσμένων κυριαρχεί ο αυθορμητισμός και ο ενθουσιασμός. Σε γενικές γραμμές ο εικονικός γάμος ακολουθεί το τυπικό του παραδοσιακού γάμου υπό τους ήχους των τοπικών παραδοσιακών οργάνων, της γκάιντας και του νταχαρέ. Δηλαδή, ντύσιμο γαμπρού, νύφης, εικονικός ιερέας, τέλεση μυστηρίου στην πλατεία του χωριού, τα προικιά της νύφης φορτωμένα σε άλογα, συμβουλές και πειράγματα σεξουαλικού περιεχομένου κ.α. Τη νύφη υποδύεται πάντα άνδρας, λόγω της θέσης που είχε η γυναίκα κατά την αρχαιότητα, αλλά και για να ενισχύσει την κωμικότητα του δρωμένου. Οι Μπαμπούγεροι μετά την τέλεση του μυστηρίου, κλέβουν τη νύφη από τον γαμπρό και αφού υποτίθεται τη γονιμοποιήσουν, την επιστρέφουν πίσω.

Εδώ παρεμβάλλεται άλλο ένα πρόσωπο του θιάσου που οι κάτοικοι παλαιότερα έτρεφαν μεγάλη εκτίμηση, είναι η «Μπάμπω» (μαμή) του χωριού, η οποία όλη τη χρονιά βοηθούσε στο να γεννήσουν ευκολότερα οι έγκυες γυναίκες.

Ακολουθεί χορός και γλέντι μέχρι τα μεσάνυχτα, στην αρχή στην πλατεία και έπειτα στα μαγαζιά του χωριού. Στο ρόλο του κουμπάρου προσκαλείται κάποιος Πολιτιστικός Σύλλογος από τον τοπικό Σύλλογο, ανταλλάσοντας δώρα και τραπεζώματα. Το δρώμενο τελείται υπό την ευθύνη του Πολιτιστικού Συλλόγου Καλής Βρύσης και συμμετέχουν όλοι οι κάτοικοι του χωριού, μέχρι και μικρά παιδιά τα οποία μυούνται στο έθιμο για να υπάρχει η αναγκαία διαιώνισή του.

Καταρχήν πήγαμε στην Καληβρύση στο σπίτι της κυρίας Μαρίας προέδρου του πολιτιστικού συλλόγου Καλής Βρύσης.

Μας μίλησε για το έθιμο και μας έδειξε την στολή των μπαμπούγερων και όλα τα εξαρτήματα κουδούνια καμπούρα σακούλι με στάχτη κλπ.

τα παιδιά ντύθηκαν με την παιδικά φορεσιά του μπαμπούγερου

και κράτησαν τα κουδούνια τα οποία ήταν βαριά παρ όλο που ήταν τα παιδικά

Απολαύστε την Αννα μας μπαμπούγερο

Τα κορίτσια μας τα μεγάλα έκαναν μια ζωγραφιά και την χάρισαν στην κυρία Μαρία την οποία ευχαριστούμε πολύ που μας άνοιξε το σπίτι της και μάθαμε τόσα πολλά γι αυτό το έθιμο.

Η μαμά της Χρυσάνθης έβαλε την στολή και φωτογραφήθηκε με τα παιδιά

Στη συνέχεια πήγαμε στην πλατεία του χωριού κι επειδή έκανε αρκετό κρύο είπαμε να πιούμε λίγο κρασάκι οι μεγάλοι μπας και ζεσταθούμε.

Πήγαμε στον πολιτιστικό σύλλογο όπου γινόταν οι προετοιμασίες για τον γάμο.

με τον θεό Διόνυσο και την Μπάμπω

το καλάθι με τα καλούδια των κουμπάρων

Καλέσαμε στο νηπιαγωγείο μας τον κύριο Μανώλη Βουγιουκλή ο οποίος παίζει το παραδοσιακό μουσικό όργανο γκάιντα.

Μας μίλησε γι αυτό το περίεργο μουσικό όργανο άγνωστο στα παιδιά( η γκάιντα αποτελείται από τον ασκό, το επιστόμιο και το τμήμα παραγωγής ήχου) και μας εξήγησε από τι είναι φτιαγμένη(από δέρμα προβάτου ή κατσίκας και τα υλικά κατασκευής του επιστόμιου και των αυλών είναι από ξύλο δαμασκηνιάς, ακρανιάς, ή αμυγδαλιάς).