ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ

Η 6η Μαρτίου έχει καθιερωθεί από το Υπουργείο Παιδείας ως Πανελλήνια Ημέρα κατά της σχολικής βίας και του εκφοβισμού.
Με τον όρο «εκφοβισμός» αναφερόμαστε στη συστηματική κατάχρηση εξουσίας που στοχεύει σε έναν μαθητή – στόχο, ο οποίος δεν μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό του, με σκοπό την επιβολή, την καταδυνάστευση και την πρόκληση σωματικού και ψυχικού πόνου (εντός και εκτός του σχολείου). Ο σχολικός εκφοβισμός μπορεί να πάρει διάφορες μορφές μεταξύ των μαθητών:

• Σωματικός: σπρωξιές, χειροδικίες, τραβήγματα μαλλιών, κλπ.
• Λεκτικός: βρισιές, απειλές, προσβολές, ρατσιστικά / σεξιστικά σχόλια, κλπ.
• Συναισθηματικός: αρνητικές φήμες, περιθωριοποίηση από την ομάδα των συνομηλίκων, μειωτικά σχόλια, κλπ.
• Ηλεκτρονικό bullying (cyberbullying): εκφοβισμός μέσω κινητού τηλεφώνου ή του διαδικτύου.

Έδωσα στα παιδιά να βάψουν κάποιες εικόνες τις οποίες και επεξεργαστήκαμε. Μιλήσαμε. Άραγε γιατί κάποιοι ασκούν βία;

 Πως νιώθει κάποιος που δέχεται βία και εκφοβισμό;

Παραδείγματα: Απομονώνεις κάποιον από την παρέα σου

Bάζεις τρικλοποδιά εσκεμμένα και συνέχεια σε κάποιον

  Κοροϊδεύεις

 Απειλείς χτυπάς και αρπάζεις προσωπικά πράγματα ενός παιδιού

  Εκφοβίζεις

Δύο μήλα κατά του bullying για την λεκτική βία

Μία αγγλίδα δασκάλα Δημοτικού σκαρφίστηκε έναν τρόπο για να εξηγήσει στους εξάχρονους μαθητές της τι είναι ο σχολικός εκφοβισμός και ποιες είναι οι αθέατες επιπτώσεις της λεκτικής βίας. Aφιέρωσε ένα μάθημα σε ένα πείραμα με δύο κόκκινα μήλα. Προτού μπει στην αίθουσα χτύπησε το ένα από τα δύο μήλα στο πάτωμα, πολλές φορές. Ρώτησε τους 6χρονους μαθητές της τι άποψη είχαν για καθένα από τα δύο φρούτα. «Είναι και τα δύο κόκκινα, περίπου στο ίδιο μέγεθος, μοιάζουν ζουμερά», απάντησαν. Τότε η (ανώνυμη) δασκάλα άρχισε να  μιλάει άσχημα στο ένα μήλο(αυτό που είχε πετάξει στο πάτωμα). Έλεγε ότι είναι αηδιαστικό, ότι έχει μέσα σκουλήκια και το κοτσάνι του είναι πολύ κοντό. Στην αρχή τα παιδιά την κοιτούσαν με απορία. Τότε εκείνη τους ενθάρρυνε να κάνουν το ίδιο. Το μήλο πέρασε από χέρι σε χέρι ενώ οι μαθητές μιλούσαν άσχημα στο μήλο . Δεν δυσκολεύτηκαν καθόλου: «Είσαι βρωμερό μήλο», «δεν ξέρω καν γιατί υπάρχεις», «μάλλον είσαι γεμάτο σκουλήκια». Στο δεύτερο μήλο η δασκάλα άρχισε να μιλάει ευγενικά. Οι μαθητές ακολούθησαν: «Είσαι υπέροχο μήλο», «η φλούδα σου είναι όμορφη», «τι ωραίο χρώμα που έχεις». Κι όμως, όταν ήρθε η ώρα να συγκρίνουν τα δύο φρούτα, οι μαθητές δεν έβρισκαν διαφορές ανάμεσά τους. Και τα δύο ήταν ίδια. Όταν τα έκοψε στη μέση η δασκάλα φάνηκαν οι διαφορές. Το ένα ήταν μελανιασμένο και πολτοποιημένο ενώ το άλλο ήταν καθαρό, φρέσκο και ζουμερό στο εσωτερικό του.

Ακριβώς λοιπόν αυτό έκανα κι εγώ στην τάξη για την μέρα αυτή. Έδειξα στα παιδιά δυο μήλα αφού είχα ρίξει το ένα μήλο επανειλημμένα  στο πάτωμα.

Δεν φαινόταν καμία αλλοίωση στο μήλο εξωτερικά. Τα παιδιά περιέγραψαν τα 2 μήλα και κατέληξαν ότι μοιάζουν –και τα δυο ήταν κόκκινα, είχαν παρόμοιο σχήμα και έμοιαζαν αρκετά ζουμερά για να φαγωθούν(δεν βρήκαν διαφορές). Πήρα στα χέρια μου το «χτυπημένο» μήλο και ξεκίνησα να λέω στα παιδιά πόσο το αντιπαθούσα, ότι πίστευα ότι ήταν αηδιαστικό ότι ίσως και να είχε μέσα σκουλήκια κλπ. Μιλήσαμε άσχημα γι’ αυτό το μήλο.

 Ενώ για το άλλο μήλο είπαμε πολύ καλά λόγια

Όταν τα κόψαμε είδαμε την διαφορά στα 2 μήλα

Ααααααααα!!!!! Τα παιδιά δεν πίστευαν στα μάτια τους

Οι μελανιές, τα χτυπήματα και τα «σπασμένα» σημεία- είναι αυτό που συμβαίνει μέσα στον καθένα από εμάς όταν κάποιος του φέρεται άσχημα με τα λόγια ή τις πράξεις του. Όταν οι άνθρωποι γίνονται θύματα εκφοβισμού, ειδικά τα παιδιά, νιώθουν απαίσια και μερικές φορές, δεν δείχνουν, ούτε λένε στους υπόλοιπους πώς νιώθουν. Αν δεν είχαμε ανοίξει το μήλο, δεν θα μαθαίναμε ποτέ πόσο πόνο είχε υποστεί. Και ένα μήλο βοήθησε να εξηγήσω στα παιδιά  τις αθέατες επιπτώσεις της λεκτικής βίας. Δεν είναι εύκολο για ένα μικρό παιδί να αντιληφθεί ότι μία πράξη ή ακόμα και μία λέξη μπορεί να πληγώσει έναν άνθρωπο. Ακόμα και οι ίδιοι οι γονείς δυσκολεύονται να αντιληφθούν ότι το παιδί τους δέχεται επιθέσεις στο σχολείο. Αντίθετα με το μήλο, έχουμε την ικανότητα να σταματήσουμε τέτοιες συμπεριφορές. Φυσικά το μήλο το φάγαμε

 Μπορούμε να διδάξουμε τα παιδιά ότι δεν επιτρέπεται να λένε άσχημα λόγια το ένα στο άλλο και να συζητήσουμε γύρω απ’ τα συναισθήματα των άλλων. Μπορούμε να διδάξουμε τα παιδιά μας να στηρίζουν το ένα το άλλο και να σταματήσουν κάθε μορφή εκφοβισμού. 
Διαβάσαμε το βιβλίο "Ο Πέτρος και η μάγισσα Καρκάγια" της Τριανταφυλλιάς Κωνσταντινίδου για την αντιμετώπιση της ενδοσχολικής βίας(Σε μια κλειστή κοινωνία, όπου όλοι συσπειρώνονται γύρω από τους καταρράκτες, ο Πέτρος, ο ήρωας του βιβλίου θα αναμετρηθεί με τους δαίμονές του και συγκεκριμένα, θα κληθεί να αντιμετωπίσει τους εκφοβιστές του σχολείου του. Τι θα συμβεί άραγε, όταν μετά από ένα ανελέητο κυνηγητό, θα βρεθεί εγκλωβισμένος στο βάθος μιας σκοτεινής σπηλιάς;)  και αφού συζητήσαμε κάναμε την αφίσα μας με αφορμή το βιβλίο.

Οι συνέπειες, λοιπόν, του σχολικού εκφοβισμού είναι ιδιαίτερα σοβαρές και για αυτό απαιτείται τόσο η συστηματική πρόληψη, όσο και η εφαρμογή προγραμμάτων παρέμβασης στα σχολεία. Ο ρόλος των γονέων και των εκπαιδευτικών κρίνεται καθοριστικής σημασίας.

Συμβουλές για τους γονείς του παιδιού θύματος:

• Παρατηρήστε τη συμπεριφορά του παιδιού σας. Οποιαδήποτε ξαφνική και χωρίς εμφανή αιτία αλλαγή στη συμπεριφορά τους, στη διάθεση τους, στην όρεξη τους, στον ύπνο τους, στη γνώμη τους για κάποια άτομα, στη σχολική τους παρουσία, στην σχολική τους επίδοση πρέπει να τους προβληματίσει και διακριτικά να διερευνήσουν τι συμβαίνει.
• Φροντίστε να επικοινωνείτε με το παιδί σας και να αναπτύξετε μία ζεστή σχέση εμπιστοσύνης μαζί του.
• Σε περίπτωση που υπάρξει υποψία θυματοποίησης επικοινωνήστε αμέσως με το σχολείο και ζητείστε ενημέρωση και των γονέων του παιδιού - θύτη
• Διαβεβαιώστε το παιδί σας πως δεν είναι το ίδιο υπεύθυνο για τη βίαιη συμπεριφορά εις βάρος του
• Μην το ενθαρρύνετε να εκδικηθεί ή να χτυπήσει το παιδί – θύτη. Παροτρύνετέ το να απευθυνθεί αμέσως στον δάσκαλο και να φωνάξει δυνατά: «Άσε με ήσυχο!» ή «Κοίτα τη δουλειά σου!»
• Τονίστε στο παιδί σας πως έκανε καλά που σας εμπιστεύτηκε το περιστατικό βίας που βίωσε
• Μην υποτιμάτε τις συνέπειες που μπορεί να έχει ο εκφοβισμός (π.χ. «έτσι θα σκληραγωγηθεί για να βγει στην κοινωνία»)
• Ενθαρρύνετε το παιδί σας να αποκτήσει νέους φίλους, οι οποίοι θα προσέχουν ο ένας τον άλλο.
• Εξηγήστε τη διαφορά του «μαρτυράω» από το «ζητάω» βοήθεια

Σε όλες τις περιπτώσεις θα πρέπει να επικοινωνήσετε με την Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056, δωρεάν και ανώνυμα, η οποία είναι στελεχωμένη με κοινωνικούς λειτουργούς και ψυχολόγους και λειτουργεί όλο το 24ώρο.

Δώστε στα παιδιά φωνή και θάρρος προκειμένου να καταφέρουν να αντιμετωπίσουν αυτό που τους συμβαίνει!
Πηγή: https://www.iatronet.gr/ygeia/paidiatriki/article/25261/sxolikos-ekfovismos-symvoyles-gia-goneis-kai-ekpaideftikoys.html